İsrail'le Türkiye Arasında Gizli Görüşmeler

Haaretz Gazetesi'nin haberine göre, müzakerelere ABD de destek veriyor. Habere göre, görüşmeleri Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan bir kaynak ile bir Amerikalı yetkili de doğruladı. İsrail tarafı ise yorum yapmaktan kaçındı.

Haaretz Gazetesi'ne göre müzakereler; İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu adına bir yetkili ile Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu arasında yapılıyor. Gazete, Sinirlioğlu’nu ‘İsrail’le ilişkilerin tamir edilmesinin güçlü destekçilerinden’ şeklinde tanımladı.

Gazete, müzakerelerin diğer ayağının ise BM’deki Mavi Marmara soruşturma panelinin İsrailli üyesi Yosef Ciechanover ile Türk üyesi Özdem Sanberk arasında sürdüğünü yazdı. İkilinin aylardır İsrail ile Türkiye arasında mesaj alışverişini gerçekleştirdiği ve krizin sona ermesi için gayret gösterdikleri belirtildi.

Bu çabalara ek olarak ABD yönetiminin de üst düzey Türk yetkililerle Gazze filosuna engel olunması için görüştüğü, bu temaslar sırasında İsrail’le ilişkilerin iyileştirilmesi konusunun da gündeme geldiği ifade edildi.

Gazeteye açıklama yapan yetkililer, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un, Türk mevkidaşı Ahmet Davutoğlu’nu cumartesi günü aradığını ve İHH’nın, Mavi Marmara gemisinin önümüzdeki haftalarda Gazze’ye gitmesi beklenen filoya katılmayacağını açıklamasından duyduğu memnuniyeti belirttiğini aktardı.

İsrail hükümeti, Türkiye'den özür dilemeyi tartışıyor

Türkiye’nin Mavi Marmara katliamı sebebiyle İsrail’den özür ve tazminat talepleri henüz karşılanmış değil. İsrail Başbakanı Netanyahu, geçtiğimiz hafta bazı bakanlarla birlikte Gazze filosu ve Türkiye ile ilişkiler konusunu ele almıştı. Haaretz’e göre bu toplantıda İsrail’in Türkiye’den özür mü dileyeceği yoksa sadece üzüntüsünü mü bildireceği üzerinde duruldu. Katliamda hayatını kaybedenlerin ailelerine tazminat ödenebileceği belirtilirken, buna karşılık ailelerin bu işin peşini bırakmasının istenebileceği kaydediliyor.

Haaretz’e göre ilişkileri normalleştirmek için daha önce de iki girişim oldu. Aralık ayında İsrail’deki orman yangınların söndürülmesine yardımcı olmak için Türk uçağı gönderilmişti. Bu süreçte Ciechanover ve Sanberk arasındaki müzakerelerde kısmen mutabakat sağlandı. Fakat Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman’ın Türkiye’den özür dilenmesine karşı çıktı ve görüşmeler tıkandı. İkici girişim ise iki ay önce sonuçsuz kaldı.

Habere göre, BM soruşturma panelinin Temmuz ayında yayınlayacağı raporu her iki ülke de fırsat olarak görüyor. Panelin üyeleri Ciechanover ve Sanberk, raporun yayınlanmasıyla Mavi Marmara konusunun artık geride kalacağını ümit ediyor. Birkaç hafta önce tamamlanan taslak rapor üzerindeki anlaşmazlıkların, raporun yayınlanmasını geciktirdiği belirtiliyor. İsrail ve Türkiye’nin, raporun Temmuz ayı başında yayınlanmasına onay vermesi ise, pürüzlerin giderildiği şeklinde yorumlanıyor.

Türkiye’deki seçimlerin ardından Erdoğan’ın, Türkiye’nin talepleri konusunda daha esnek davranabileceği beklentisi ise İsrail’i umutlandırıyor. İsrailli yetkililere göre, seçimler geride kaldığına göre Erdoğan daha pragmatik bir duruş sergileyebilir.

Suriye'deki olaylar etkili oldu

Şam yönetiminin, ülkedeki son olayların çözümü ile ilgili Türk taleplerini reddetmesi ve İran’a yanaşması da Tel Aviv-Ankara yakınlaşmasının diğer sebebi olarak gösteriliyor. Gazeteye konuşan üst düzey bir Türk diplomat, “Suriye’deki durum hem Türkiye hem de İsrail için büyük problem oluşturuyor. Bu yüzden İsrail’in, aramızdaki sorunları çözmekte büyük çıkarı var.” değerlendirmesini yaptı.

Haaretz gazetesi; Bakan Davutoğlu’nun İHH’ya, Gazze filosuna katılma kararını gözden geçirme çağrısı yapması ve Mavi Marmara’nın filo dışı kalmasını ve Neyanyahu’nun Türkiye ile ilişkileri geliştirmekten memnun olacakları açıklamasını iki ülke arasında son dönemde yapılan jestler olarak tanımladı.

CİHAN

Siyaset, 21 Haziran 2011 11:49