Türkiye ve Brezilya Övgüyü Hak Ediyor

Mutteki, Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de yapılan İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) 37. Dışişleri Bakanları toplantısının ikinci gününde düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin Türkiye, İran ve Brezilya dışişleri bakanlarının imzaladığı nükleer yakıt takası deklarasyonuyla ilgili sorularını yanıtladı.

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın Tahran'ın bu hareketiyle zaman kazanmaya çalıştığı ve ABD'nin İran ile ilgili BM Güvenlik Konseyi'nden yeni bir karar çıkartmaya çalışmasını nasıl yorumladığı sorusuna, Mutteki, "Şu andan itibaren zaman kazanmaya çalışan Clinton olacak" karşılığını verdi.

-"DAVUTOĞLU, BUGÜN BENİ ARADI"-

Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim ve Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun bugün kendisini arayıp Tahran'dan ayrıldıktan sonra yaptıkları temaslar hakkında bilgi verdiğini belirten Mutteki, şunları söyledi:

"Aralarında BM üyelerinin de bulunduğu birçok ülke liderleriyle yaptıkları temaslardan edindikleri izlenim ve değerlendirmelerinin olumlu olduğunu söylediler. İran, Türkiye ve Brezilya tarafından özellikle böyle bir dönemde başarılan şey, son derece önemli ve her türlü övgüyü hak eden bir eylem. Türkiye Başbakanı ile İran ve Brezilya devlet başkanları arasında yapılan görüşme son derece olumlu sonuç doğurdu."

Mutteki, imzalanan deklarasyonun gelecekteki işbirliği için büyük ufuklar açtığını ve bu konuda olası çatışmaları bile engellediğini belirterek, "Bu deklarasyon uluslararası arena tarafından son derece sıcak karşılandı. Bence herkesin buna olumlu ve iyimser yaklaşması lazım. Bu rasyonel ve mantıklı eğilime karşı olanlar kesinlikle azınlıkta kalacak" ifadesini kullandı.

Güvenlik Konseyi'nde İran ile ilgili yeni karar çıkarma çabasında 1-2 ülkenin olduğunu kaydeden Mutteki, "Bir iki ülke mutfaklarından diğer ülkelere ikram etmek için yeni yemek tarifleri çıkarıyor. Ancak bu yeni yemekler misafirlere zamanında verilmiyor. Misafirler ve diğer insanlar yemeklerini çoktan yemiş durumdalar. Artık kararların sona erdiği dönemin başladığını anlamalılar" dedi.

Uranyum takasının nasıl yapılacağı yolundaki bir soru üzerine Mutteki, imzalanan deklarasyonun 10. maddesinde bununla ilgili eylem planının tarif edildiğini belirterek, "Burada 3.5 oranındaki zenginleştirilmiş uranyumun Türkiye'ye hangi koşullarda sevk edileceği belirtiliyor. Ayrıca yüzde 20 oranındaki zenginleştirilmiş uranyumun hangi koşullarda İran'a geleceği de belirtiliyor. ABD, Rusya, Fransa, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ve İran'dan oluşan Viyana Grubu ve diğer tarafların bu deklarasyonu kabul ettikleri yönündeki açıklamasının ardından, bunu nasıl hayata geçirebileceğimiz konusunu düşünebiliriz" diye konuştu.

-"YENİ BİR KARARIN ÇIKMA ŞANSI KESİNLİKLE YOK"-

ABD'nin BM Güvenlik Konseyi'nden yeni karar çıkartması halinde İran'ın nasıl bir tepki vereceği sorusu üzerine Mutteki, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Tahran'a gelmeden önce Güvenlik Konseyi üyeleri dahil birçok ülke liderleriyle görüştüğünü söyledi.

Erdoğan ve Lula'nın Tahran'dan ayrıldıktan sonra da bu temasları sürdürdüklerini ifade eden Mutteki, "İzlenimleri ve değerlendirmeleri BM Güvenlik Konseyi'nin yeni bir karar alma şansının olmadığı yönünde. Bizim izlenimimiz ve değerlendirmemiz de bu yönde. Yeni bir kararın çıkma şansı kesinlikle yok. O yüzden olmayacak şeyler üzerinde yorum yapmıyorum" şeklinde konuştu.

Mutteki, bir başka soru üzerine, üst düzey Rus yetkililerle yaptıkları görüşmelerde ve Rus yetkililerin yaptıkları açıklamada, İran'ın Buşehr kentinde inşa edilen nükleer santralin iki ülke arasındaki son anlaşmada belirtilen tarihte faaliyete geçeceği yönünde olduğunu söyledi.

Bir gazetecinin şu ana kadar Batı tarafının beklentilerinin dile getirildiğini, İran'ın beklentisinin ne olduğunu sorması üzerine Mutteki, şunları kaydetti:

"Bizim beklentimiz bu deklarasyonun hayata geçirilmesi. Bu deklarasyonda İran için bazı yükümlülükler getiriliyor. Aynı zamanda demin kimlerden oluştuğunu söylediğim Viyana Grubu'nun da deklarasyona göre bazı yükümlülükleri ve görevleri bulunuyor. Bu yüzden deklarasyona göre Viyana Grubu'nun tüm üyelerinin kendi yükümlülüğü ve sorumlulukları var. BM Güvenlik konseyi'nde yeni bir kararın geçeceğini düşünmüyoruz. Şu anda tamamen nükleer takasa yoğunlaşmış durumdayız ve imzalanan deklarasyonu nasıl hayata geçirebileceğimize bakıyoruz."

Siyaset, 20 Mayıs 2010 03:41