İnsan Hakları Açısından Türkiye'de Alevi Sorunu

Star gazetesi yazarı Berat Özipek Erikli Baba Tekkesi'nde Alevi sorunu üzerine gerçekleştirilen sempozyumu yazdı.

Erikli Baba Tekkesi’nde gündem Alevi sorunuydu

Geçen cumartesi, İstanbul Zeytinburnu’ndaki Erikli Baba Tekkesi’nde önemli bir etkinlik vardı. Liberal Düşünce Topluluğu ve Erikli Baba Kültür Derneği, bu ülkenin çok temel bir sorununa ışık tutmaya yönelik bir sempozyumu birlikte gerçekleştirdiler.

‘İnsan Hakları Açısından Türkiye’de Alevi Sorunu’ başlığını taşıyan sempozyum, konunun anlamına da uygun bir tercihle, Erikli Baba Tekkesi’nin Cemevi bölümünde gerçekleştirildi.

Entelektüel organizasyonu Liberal Düşünce Topluluğu bünyesindeki Alevi Bektaşi Araştırmaları Merkezi Direktörü Şenol Kaluç tarafından gerçekleştirilen bu etkinlik, çeşitli Alevi kanaat önderlerini ve konu ile ilgili akademisyen ve fikir insanlarını geniş bir yelpazede bir araya getirmesi bakımından bir ‘ilk’i ifade ediyordu.

Etkinliğin yine bir ‘ilk’i ifade eden diğer önemli bir özelliği ise Hükümetin ‘Alevi Açılımı’nın, konunun muhatapları tarafından ilk kez masaya yatırılmasıydı. AK Parti Milletvekili Reha Çamuroğlu ne yapmak istediklerini anlatırken, Alevi Vakıfları Federasyonu’ndan Doğan Bermek, Pir Sultan Abdal Derneği’nden Fevzi Gümüş ve Alevi Bektaşi Federasyonu’ndan Ali Kenanoğlu ile diğer katılımcılar, açılıma ilişkin görüş ve eleştirilerini açıklıkla dile getirdiler.

Alevi Sorunu’nun, Cemevlerinin hukuki statüsünden Tekke, Türbe ve Zaviye yasağına, zorunlu din dersinden Diyanet meselesine kadar hemen hemen bütün boyutlarıyla ele alındığı bu etkinliğin diğer önemli özelliği ise, bu tür toplantılarda sıkça düşülen bir hataya bu kez düşülmemesi, Alevilik içi inanç tartışmalarına girilmemesi ve din ve vicdan özgürlüğünü gerçekleştirmeye yönelik hukuki ve siyasi çerçeve üzerinde odaklanılmasıydı. Hatta belki de toplantının en önemli özelliği de buydu.

Aleviliğin Kemalizm’le ilişkisi konusunda Yüzleşme Derneği’nden Cafer Solgun’un eleştirileri ise gerçekten çarpıcı ve önemliydi. Kelime Ata’nın tebliği, sadece Birlik Partisi Deneyimini değil, Aleviliğin bir dönemini anlamak bakımından önemli tespitler içeriyordu.

Erikli Baba Tekkesi çevresindeki insanların, özellikle de gençlerin, sabahtan akşama kadar sıkılmadan, bazen sedirlerde, bezen de yerde, minderlerin üstünde pür dikkat konuşulanlara kulak vermeleri önemliydi. Toplantının her anı, Alevi olan ve olmayan herkes için yoğun bir bilgilendirme anlamını taşıdı. Binali Dede sabahtan akşama kadar bütün konuşulanları dikkatle dinleyip notlar alırken, Yılmaz Soyyer, bahçedeki kabirlerin üzerindeki mezar taşlarını göstererek, Tekke tarihindeki Bektaşi büyükleri hakkında son derece ilgi çekici bilgiler veriyordu. Alevi olmayan katılımcılardan birçoğu, belki de hayatlarında ilk kez geldikleri dergahın sıcak atmosferinde çaylarını yudumlarken, Dergah görevlilerinden Paşa Bey hiçbir aksaklık olmaması için koşturuyor, diğer bazıları ise ilk kez bir cenaze törenine tanıklık ediyorlardı. Orada dile getirilen bazı düşünceler birçok katılımcı için sarsıcı olmasına karşın tartışmanın seviyesi hiç düşmedi. Bunda Erikli Baba Kültür Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Metin Tarhan’ın olağanüstü makul ve yapıcı tutumunun da ciddi bir payı vardı.

Bu etkinlik sürecinde yaşanan iki olumsuzluktan da söz etmek gerek. Herkesin ‘tribünlere oynamadan’, rahatça ve ‘kitabın ortasından’ konuşabilmesi için toplantının basına kapalı yapılması nedeniyle basının bir bölümü küstü öte yandan, Alevi STK’larından gelen bazı katılımcıların programda yer alan Cem ayinini beklemeden ayrılmaları yüzünden Dede onlara tepki olarak Cem’i iptal etti ve biz de mahrum kaldık.

Ama sonuçta bir bütün olarak bakıldığında, gerçekten başarılı ve ufuk açıcı bir etkinlik oldu.

Daha önce hiç bir araya gelemeyenler, özel bir mekanda, beraberce ve birbirlerine saygılı biçimde bu ülkenin acılar üreten bir sorununu gün boyunca tartışmayı başardılar. Alevi sorununun çözümü için birlikte atılabilecek adımların somutlaştırılması bakımından bu önemliydi. Liberal Düşünce Topluluğu da bu birlikteliğe harç oldu.

Güzel oldu.

Emeği geçen herkesi kutlamamız gerekecek kadar güzel... 

Ehl-i Beyt, 13 Mayıs 2009 09:11