İran-AB: İstanbul Diplomasisi

İran nükleer programı sorununun barışçıl yollardan çözümlenmesi için çaba gösteren Türkiye, 21-22 Ocak günlerinde İstanbul’da ev sahipliğini yapacağı “P+1” ile İran arasındaki müzakereler öncesi bu hafta süreçte aktif rol oynayan AB Dış ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Claşerine Ashton’u ağırlayacak. 13-14 Ocak tarihlerinde gerçekleşmesi beklenen ziyaret sırasında Asşon’un, İran ile yoğun istişareleri sürdüren Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile görüşmelerin, İran müzakereleri açısından önem taşıdığı ifade ediliyor.

İran’ın nükleer programı sorununun diyalog yoluyla çözümlenmesi amacıyla 21-22 Ocak günlerde İstanbul’da önemli bir toplantı yapılacak. BM Güvenlik Konseyi 5 Daimi Üyesi artı Almanya’ndan oluşan “P+1” ile İran arasında Aralık ayında yeniden başlayan görüşmeler sırasında müzakerelerin Ocak sonuna doğru Türkiye’nin ev sahipliğinde devam etmesine karar verilmişti.

Müzakerelere ev sahipliğini yapacak Türkiye’nin ise, İstanbul’da taraflar arasında adım atılabilmesini sağlamak amacıyla son günlerde çabalarını yoğunlaştırdı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, hem İran hem de Batılı muhataplarıyla yoğun bir telefon diplomasini yürütüyor. Bu arada, Davutoğlu’nun temas içinde olduğu AB Dış ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Caşerine Ashton da, 21-22 Ocak’taki müzakereler öncesi bu hafta Türkiye’ye bir ziyarette bulunacak.

13-14 Ocak tarihlerinde gerçekleşmesi beklenen ziyaret sırasında İstanbul’da Davutoğlu ile görüşecek Ashton, 14-aylık bir aradan sonra 6-7 Aralık günlerinde “P+1” ile İran arasında müzakerelerin yeniden başlamasında önemli bir rol oynamıştı. Asşon, İstanbul’daki buluşma öncesi İran’dan gelen sürpriz nükleer tesisleri gezisi davetini, “denetleme işini Uluslar arası Nükleer Enerjisi Ajansı yürütüyor” diye geri çevirmekle birlikte İran’ın bu çıkışını olumlu bulduğunu belirtmişti.

Tahran’ın ısrarla “barışçıl” olduğunu savunduğu nükleer programda başta ABD ve İsrail olmak üzere, Batı ve başka ülkelerde “atom bombası” geliştirmeye yönelik olduğu savunuluyor. Türkiye ve Brezilya, İran’ın uranyum zenginleştirme programı ile ilgili bir takas anlaşması üzerinde geçen Mayıs ayında Tahran ile bir mutabakatı sağlamış ancak Batı, bu girişime umulan destek vermemişti.

Tahran mutabakatına tepki gösteren ABD ayrıca, uzun bir süreden beri gündemde olan İran’a yeni ve daha sıkı yaptırımları öngören tasarıyı, birdenbire BM Güvenlik Konseyi’ne gündeme getirerek Haziran ayının ilk yarısında geçmesini sağlamıştı. O dönemde her ikisi BM Güvenlik Geçici Üyesi olan Türkiye ve Brezilya’nın tasarıya karşı çıkması, Ankara ile Washington arasındaki ilişkilerinde sıkıntı yarattı.

Aynı zamanda Avrupa Komisyonu’nun Başkan Yardımcısı da olan Ashton’un, Davutoğlu ile görüşmesinde Türkiye’nin AB sürecini ile yasa dışı göçü azaltmak amacıyla Yunanistan’ın Türkiye sınırında set çekme planı gibi konuların ele alınacağı belirtiliyor.(ANKA)

TEHRAN TİMES: BÜYÜKELÇİLERİN İRAN'DAKİ NÜKLEER TESİSLER GEZİSİ İSTANBUL MÜZAKERELERİNİ ETKİLEYECEK

İran ile “P5+1” grubu arasında İstanbul’da 21-22 Ocak günlerinde gerçekleşecek, “kritik” müzakerelere bir hafta kala Uluslararası Nükleer Enerji Ajansı (İAEA) üyesi 10 ülkenin büyükelçilerinin katılımıyla düzenleneceği belirtilen İran’daki nükleer tesisleri gezisi merakla beklenirken, Tehran Times gazetesi, “gezinin müzakereleri etkileyeceği”ni öne sürdü.

Tehran Times gazetesi, İstanbul’daki toplantın 21-22 Ocak tarihleri arasında yapılacağına dikkat çektiği haberinde İran’ın, BM Güvenlik Konseyi, AB, 77 Grubu ve Bağımsızlar Hareketi üyesi bazı ülkeleri, 15-16 Ocak tarihleri arasında Natanz nükleer zenginleştirme tesisi ile Arak ağır su reaktörünü ziyaret etmeye davet ettiğini belirtti.

Bu çerçevede merkezi Viyana’da olan Uluslararası Nükleer Enerji Ajansı üyesi 10 ülkenin büyükelçilerinin İran’ın nükleer tesislerini 15-16 Ocak tarihleri arasında gezeceğini belirten gazete, İran’ın ajans nezdindeki temsilcisi Ali Asghar Soltanieş’in “Davet, İslam Cumhuriyeti’nin şeffaf nükleer politikasının doğrultusundadır” sözlerini dikkat çektikten sonra şöyle devam etti:

“Arak ağır su reaktörüne bir geziye izin vermek, önemli bir adım çünkü IAEA güvenlik standartlarına göre bile İran’ın bu tesisin denetlenmesine izin verme zorunluluğu bulunmuyor. Nükleer tesisler gezisi, (İstanbul) müzakereler öncesi gerçekleşecek ve müzakereleri etkileyecek.”

Uzmanların, gezi davetini “güven artırmaya yönelik yapıcı bir adım” olarak niteleyerek İran’ın, nükleer programının barışçıl olduğu beyanlarının doğruluğunu da kanıtladığını söylediklerini belirten gazete, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun söz konusu davet için “iki tarafı daha yakınlaştırabileceği”ni söylediğine de dikkat çekti.

Haberde “Diplomatik kaynaklar, girişimin, İran’ın, müzakereleri 5+1 grubu ile sınırlandırmak istemediğini, görüşmelerde başkaların da yer almasını istediğini gösterdiğine inanıyorlar” denildi.

Siyaset, 10 Ocak 2011 07:35