İşgalin 8. Yıldönümünde Afganistan ve Savaş

7 Ekim 2001'de, dönemin Bush yönetiminin 11 Eylül saldırılarını bahane göstererek Afganistan'ı işgal planını uygulamaya koymasının üzerinden tam 8 yıl geçti. O günden bu yana, son 30 yılını savaşla geçiren ülkede bomba sesleri kesilmedi.

Daha sonraları, işgalin, tıpkı Irak'ta olduğu gibi, uzun zamandır planlandığı ortaya çıksa da, o günlerde Afganistan'a yağdırılan bombaların amacının "Afgan halkını korkunç Taliban esaretinden kurtarmak" ve "Usame bin Laden'i yakalamak" olduğu iddia ediliyordu.

8 yıl sonra, Afgan halkı, BM raporlarına göre, Taliban döneminde olduğundan daha kötü bir durumda; Usame bin Laden'i ise pek hatırlayan yok.

2001'den bugüne kalan, katledilmiş binlerce Afgan sivil, koalisyon askerlerinin sayıları her geçen gün artan ölü listesi ve tam anlamıyla 'Ortaçağ' görüntüsü veren, harabeye dönmüş bir ülke..

İŞGALDEN BUGÜNE

7 Ekim'de başlayan ve 12 Kasım'da Kabil'in ele geçirilmesi ile "tamamlandığı" ilan edilen işgalin 8. yılında, Amerikan ordusu şimdiye kadarki en ağır kayıpların verildiği, en zor şartların yaşandığı bir dönemden geçiyor. Obama yönetimine 'miras' kalan savaş, hem Washington'da hem ABD kamuoyunda derin çatlaklar oluşturdu.

Halkın başta büyük oranda destek verdiği işgale karşı, ortaya çıkan yalanlarla ve eve tabutta dönen asker sayısındaki oranla doğru orantılı bir tepki dalgası yayılıyor.

İşgalin 8. yıldönümünde, Amerika genelinde binlerce insan savaşı protesto etmek için sokaklara iniyor.

İşgalci güçlerin atadığı, daha sonra 'hileli' bir seçim sonrası seçilen Karzai hükümeti, Bağdat'ın 'Yeşil Hattı' gibi, Kâbil'in de El Hadra bölgesine sıkışmış durumda.. Şimdiye kadar üç suikast girişiminden kurtulan Karzai, ve askeri üslerde, ayrı bir dünyada yaşayan koalisyon askerleri artan Taliban saldırıları karşısında çıkış yolu arıyor.

Ülkenin imarı, halkın açlık ve sefaletten kurtarılması gibi vaatler ise çoktan unutuldu bile. İşgale gerekçe yapılan "kadınları özgürleştirme" söylemi, BM raporlarının ortaya koyduğu ülkede artan tecavüz oranları altında ezildi. İşgal öncesinde ve işgal sırasında Afganistan'da 'yakalanan', ve yıllardır Guantanamo askeri hapishanesinde işkence gören ve tutsak kalan yüzlerce masum insanın isimleri de yeterince gündeme gelmiyor. İşgale duyulan öfke, insansız uçaklarla yapılan ve her seferinde onlarca sivilin can verdiği katliamlarla iyice büyüyor,

7 Mayıs 2009'da Farah'ta ABD'yi protesto eden binlerce Afgan'ı sokağa döken, 93'ü çocuk 147 sivilin can verdiği insansız uçak katliamı gibi..

UYUŞTURUCU

Taliban döneminde büyük oranda azalan uyuşturucu üretimi ve ticareti, CIA'nın da aralarında olduğu iddia edilen yeni aktörlerle, Afganistan ve dünya için işgalden sonra yeniden problem haline geldi. Bir milyondan fazla insanın uyuşturucu kullandığı tahmin edilen ülke, dünyaya yayılan uyuşturucunun da ana kaynaklarından biri..

ABD'nin Afganistan'ı işgaliyle gittikçe derinleşen yoksulluk, haşhaş ekimini yeniden Afgan halkının tek geçim kaynağı haline getirdi. 30 milyon civarında nüfusa sahip olan Afganistan'da, yaklaşık 20 milyon insan günlük 1,5 dolarla yaşamaya çalışıyor.


İŞGALİN BİLANÇOSU

 ABD işgalinin Afganistan'a bilançosu, uzun yıllar Rus işgaline karşı mücadele veren ülke için çok ağır oldu. Başta Amerikan askerleri olmak üzere, yabancı güçlerin verdiği kayıp da her geçen gün artıyor.

Afganistan'da öldürülen sivillerin sayısı bazı kaynaklar tarafından 12 bin civarında gösterilirken, çoğu insan hakları örgütü bu rakamın 30 binin üzerinde olduğunu ifade ediyor.

Onbinlerce Afgan'ın ise, savaşın neden olduğu açlık, hastalık, tıbbi yetersizlikler ve mültecilik şartları nedeniyle hayatını kaybettiği ifade ediliyor.
Yine ABD kaynaklarına göre, 23 bin civarında 'Taliban militanı' çatışmalarda ya da saldırılarda öldürüldü, binlercesi de tutuklandı.

Onbinlerce insan ise, iki işgal döneminde topraklarına döşenen sayısız mayının ve saldırıların izlerini üzerlerinde taşıyor.

2009'un ilk yarısında Taliban güçleri tarafından öldürülen Amerikan askerlerinin sayısı önceki sene aynı dönemine göre % 40, 2007 yılının aynı dönemine göre ise % 75'lik bir artış gösterdi.

4 Ekim tarihli verilere göre, Afganistan'da ölen koalisyon askerlerinin sayısı bin 412. Afganistan'da sekiz yılda 842 Amerikan askerinin öldüğü kaydedilirken, yarısından çoğunu askerliğe geri dönemeyecek durumda olanların oluşturduğı 4 bin 477 asker saldırılarda yaralandı. ABD'nin ardından en fazla kayıp veren Britanya ordusu da işgalde 219 asker kaybetti. Başından beri ABD işgalinin en büyük destekçilerinden biri olan Kanada, savaşa katılmanın bedelini ölen 130 asker ile ödedi.

Savaşta, 5 binden fazla Afgan güvenlik görevlisi de can verdi.

Amerika'nın Afganistan'da yaklaşık 85 bin askeri bulunuyor. Ayrıca 4 bin Amerikan askeri de Afgan Ordusu'na eğitim vermek için ülkeye gönderiliyor. İngiliz askerlerinin sayısı 9000 civarındayken, diğer 40 ülkeden 26.000 kadar asker de Afganistan'da işgale destek veriyor.

ÇIKMAZA GİREN İŞGAL

2001 yılında, bir kaç hafta içinde Taliban yönetimini deviren, ancak direnişi bitiremeyen ABD ve koalisyon ülkeleri, 8 yıl sonra yol ayrımında.
Afganistan'daki Amerikan kuvvetlerinin başına getirilen General Stanley McChrystall'in hazırladığı son rapora göre, işgal güçleri Afgan savaşını kaybediyor. 'Başarı' için binlerce ek asker isteyen Generali ile ABD kamuoyu ve verdiği sözler arasında kalan Barack Obama'yı zor bir yıl bekliyor.

Dünyabülteni