Azeri ve Ermeni Liderler, İadeyi Görüşüyor

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Moskova President Otel'de bir araya geldi. 3,5 saat süren görüşmede ilk kez zorlu konular açık bir şekilde masaya yatırıldı.

Dışişleri Bakanları ve Minsk Grubu eş başkanlarının katılımı ile heyetler arası gerçekleşen görüşmelerin ardından, liderler ikili bir görüşme de yaptı. Yukarı Karabağ'da çözüm konusunu sonraya bırakan liderlerin, Ermenistan işgali altında bulunan yedi bölgeden beşinin iadesini müzakere ettikleri kaydediliyor.

APA Rusya Temsilcisi Roman Agayev'e göre, Ermenistan'ın beş bölgenin geri verilmesi ile ilgili iki talebi var. Bunlardan ilki Yukarı Karabağ'ın bağımsızlığına yeşil ışık yakılması, ikincisi de bölgeye Rus barış gücü askerlerinin yerleştirilmesi. Bakü, sorunların bütün olarak değil, aşamalı olarak çözümünü istiyor. Azerbaycan'a göre önce beş bölgedeki işgal sona ermeli. Bu beş bölgeden göç etmek zorunda kalan yaklaşık 800 bin kişi güvenli bir şekilde evlerine dönmeli. Bir de bölgede oluşturulacak barış gücünde Türk askerleri de yer almalı.

Bu aşamada bir mutabakat sağlanırsa, sonra diğer iki bölge Laçin ve Kerbecer'in iadesi gündeme gelecek. Bu iki bölgeden göç etmek zorunda kalan yaklaşık 200 bin Azeri'nin evlerine güvenli bir şekilde dönmesi de değerlendiriliyor. Azeri lider Aliyev, Rus televizyonu Vesti TV'ye yaptığı açıklamada bu iki bölgenin beş yıl sonra iadesinin müzakere edildiğini belirtmişti. Müzakere yöntemine göre, Yukarı Karabağ konusu, bu iki süreçten sonra gündeme alınacak.

Azerbaycan, Ermeni nüfusun yoğunlukta bulunduğu Yukarı Karabağ'ı toprak bütünlüğünün korunması çerçevesinde değerlendiriyor. Erivan ise, bölge halkının kendi geleceğini belirleme hakkı olduğunu savunuyor. Ancak, Azerbaycan Anayasası'na göre ülkenin herhangi bir bölgesinde kısmi referandum yapılması mümkün değil. Referandum ancak tüm Azerbaycan'da gerçekleştirilmesi gerekiyor. Yukarı Karabağ'ın bağımsızlığını asla kabul etmeyen Bakü, bölgeye üst seviyede bir otonomi verilmesine sıcak bakıyor.

Ekim'de liderler yeniden bir araya gelecek

Azeri ve Ermeni liderlerin bir yılda altıncı kez bir araya gelmeleri Minsk grubu eş başkanları tarafından olumlu karşılandı. Görüşmelerin yolunda gitmesi durumunda Azeri ve Ermeni liderler Ekim ayında yeniden bir araya gelecekler.

Moskova'da gerçekleşen müzakere ile ilgili değerlendirmede bulunan Minsk grubu Rusya eş başkanı Yuri Merzlikov, görüşmelerde herhangi bir anlaşmanın sağlanmadığını, ancak liderlerin hayli yakınlaştığını söyledi. Minsk grubu olarak 'Madrid Prensipleri' çerçevesinde görüşmelerin sürdürülmesini isteyen Merzlikov, "Müzakerelere Yukarı Karabağ'ın katılması gündemimizde yok" dedi.

ABD eş başkanı Matşew Bryza ise herhangi bir karar verilememesinden dolayı memnun olmadığını belirtti. Diğer taraftan ciddi sorunların detaylı bir şekilde görüşülmeye başlanılmasının olumlu olduğunu kaydeden Bryza, "Cumhurbaşkanları kendi düşüncelerini açık bir şekilde ifade ettiler. Her şey yolunda diyemem. Sonuca ulaştık da diyemem. Süreç devam ediyor." değerlendirmesinde bulundu.

Fransa eş başkanı Bernard Fassier ise daha umutlu konuşarak görüşmelerin yapıcı geçtiğini, uzun bir listenin müzakere edildiğini ve Cumhurbaşkanlarının zamana ihtiyaçları olduğunu kaydetti. Fassier, "Prag zirvesinin ardından St. Petersburg zirvesi gerçekleşti. Şimdi de liderler burada müzakere masasında. Bu görüşmeler liderlerin müzakerelere hazır olduklarını gösteriyor. Madrid Prensipleri üzerinde uzlaşı sağlanacağını ümit ediyorum." temennisinde bulundu.

Medvedev, Azeri ve Ermeni liderlerle Hipodrum'da görüşecek

Yarın geleneksel olarak düzenlenen Kremlin at koşusuna katılacak Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri kendi atlarının birinci gelmesi için alkış tutacak. Azerbaycan ve Ermenistan atları diğer atlarla birlikte hipodrumda müsabaka ederken, Rusya devlet başkanı Dmitri Medvedev Azeri ve Ermeni liderlerle bir araya gelecek.

Cumartesi günü gerçekleşecek yarışlara Rusya'nın dışında Kazakistan, Azerbaycan, Ermenistan ve Moldova'dan atlar katılacak. 2004 yılında bu yana gerçekleştirilen yarışlarda birincilik ödülü 7 milyon ruble. (225 bin dolar)

Kaynak: CİHAN