Rusya’nın İran’a gelişkin hava savunma sistemlerinden olan S-300’lerden satacağı ileri sürüldü. İddiayı ortaya atan Rus Kommersant gazetesinin haberine göre Cuma günü İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüşecek olan Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran’a S-300 füze sistemleri satışı ve nükleer santral inşası için teklifte bulunacak.

Ruhani ve Putin, Kırgızistan’da düzenlenecek Şangay İşbirliği Teşkilatı zirvesinde biraraya gelecek. Gazetenin Kremlin’den ismi açıklanmayan bir yetkiliye dayandırdığı habere göre, Putin, İran’a ayrıca Buşehr nükleer santraline ikinci bir reaktör inşası yönünde teklif götürecek.

Rusya, 2007 yılında İran’la S-300 füze sistemleri satışı üzerine bir anlaşma imzalamış fakat İsrail ve ABD’nin yoğun baskısı sonucu kontrat iptal edilmişti. 800 milyon dolar değerindeki bu anlaşma, dönemin Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev tarafından, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) anlaşmadan üç yıl sonra İran’a yönelik yaptırım kararı üzerine iptal edilmişti. Tahran bu iptalin ardından Rusya’ya 4 milyar dolarlık tazminat davası açmıştı.

Suriye Kozu

Putin’in son çıkışı yalnızca İran’ı bu davadan vazgeçirmeye endeksli değil. Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma’nın Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Aleksey Puşkov, bugün yaptığı bir açıklamada eğer ABD, Suriye’ye askeri müdahale kararında ısrar ederse, Rusya’nın İran’a silah sevkiyatını artıracağını ifade etmişti.

Putin de bir Rus kanalına verdiği demeçte, Suriye’ye S-300 sevkiyatını durdurduklarını ancak ABD’nin uluslararası toplumun onayı olmadan müdahalede bulunması durumunda “başka bölgelere bu silahları satabileceklerini” söylemişti. İran’a yönelik S-300 satışı haberi, Rusya’nın Suriye’nin kimyasal silahlarının uluslararası denetime açılması önerisinin ABD tarafından “olumlu” karşılanmasının ardından geldi.

Önceki gün ABD Dışışleri Bakanı John Kerry, Kongre üyelerini saldırı için Obama’yı yetkilendirmeye çağırmış, ardından Putin de “ABD saldırı tehdidine son vermezse kimyasal silahların uluslararası denetime açılması projesi yürümez” demişti. Bu açıklamaların ardından ABD halkına seslenen Obama, Kongre’den oylamayı durdurmasını istemişti. ABD medyasına göre bu hafta sonuna kadar yapılacak olan oylamayı, Obama zaten kaybedecekti.

Öte yandan, Obama önceki günkü açıklamalarında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad üzerindeki baskıyı artıracaklarını duyurdu. Bu açıklamanın ardından kendilerine Özgür Suriye Ordusu adını veren gruba Washington yönetiminin doğrudan silah yardımına başladığı duyuruldu.

Muallim-Kerry görüşmesi mi?

Öte yandan bugün ABD Dışışleri Bakanı John Kerry ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov Cenevre’de biraraya gelecek. Tarafların Suriye’nin kimyasal silahlarının uluslararası denetime açılması konusunu ve Cenevre’de yapılması planlanan Suriye’deki savaşı durdurmak için yapılması planlanan görüşmeleri masaya yatırması bekleniyor.

Katar televizyonu El Cezire ise görüşmede Suriye Dışışleri Bakanı Velid Muallim’in de olacağını iddia etti. İddialar doğrulanırsa bu ABD ve Suriye arasında iki yıldan fazla sürede gerçekleşecek ilk üst düzey toplantı olacak.

ABD yönetimi, Suriye’nin kimyasal silahları uluslararası denetime açma konusunda önceki gün güvence vermişti.