Zeynebiye Camii'nde öğle namazının ardından gerçekleşen seminerde camiamızın alanında uzman
doktorları domuz gribi hakkında merak edilenleri anlattı, kafalardaki soru işaretlerini ve karışıklığı giderdi.
Sunumun tamamını Zeynebiye.com takipçileri için yayınlıyoruz:
MediZeyn, toplumumuzun sağlık alanında eğitim almış profesyonellerinin bir araya gelerek oluşturduğu gönüllü bir çalışma grubu
Amaçları:
Sağlık ile ilgili konularda gönüllü eğitim ve bilgilendirme
Ücretsiz sağlık taramaları
İhtiyaç sahiplerine sağlık hizmeti sunumunda destek
Sağlık alanında okuyan öğrencilerimize bilgi ve doküman desteği
Domuz Gribi:
Virüsle İlgili Genel Bilgiler:
H1N1 virüsünün genetik yapısında kuş, insan, domuz genleriyle birlikte virüsün kendi genleri var. Kimlik değiştirebilen yapısı nedeniyle kolaylıkla tekrar enfeksiyon yapabilir.
Kuluçka süresi, virüs bulaştıktan sonra hastalığın ortaya çıkmasına kadar geçen süre; 1-4 gündür. H1N1 virüsü domuzlar arasında görülen grip virüslerine çok benzediği gösterilmiş olduğu için “domuz gribi” olarak adlandırılmıştır.
Domuzlar arasında özellikle kış aylarında salgınlar yapar.
Domuzlar pekçok ülkede aşılanmaktadır.
İnsanlarda daha öncesinde de domuz gribi saptanmıştır. (Domuzlardan insana bulaşan)
Günümüzdeki problem insandan-insana bulaşması.
İlk olarak 1918-1919'da salgın.
1977’de aynı virüs 2. salgın.
Nisan 2009 ‘da ilk olarak Meksika’da H1N1 görüldü.
Bugün faz 5-6 pandeminde, yani en yüksek seviyede.
Domuz gribi hastalığı:
Kişiden kişiye genellikle öksürme, aksırma esnasında ortama yayılan ve virüs içeren damlacıklarla bulaşır.
Bulaşma yolları:
Solunum yolu
Cansız yüzeylere dokunma ile
Burun veya ağız salgılarıyla temastan sonra eller yıkanmadan dokunulan nesneler
Kapı kolu,masa, sandalye, telefon, elektrik düğmesi v.b
Öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burundan ortama damlacıklar yayılır.
Havada asılı duran virüsler yaklaşık 1-2 metre içindeki diğer insanlarca soluk yolu ile alınabilir.
Yayılmayı önlemek için,ağız ve burnun bir mendil ile kapatılması iyi olur.
Mendiliniz yoksa ağız ve burnunuzu kolunuz ile kapatın.
Hastalık belirtileri:
Mevsimsel grip belirtilerine benzerdir. Bunlar:
Ateş,
Kuru öksürük,
Boğaz ağrısı,
Burun akıntısı
Yaygın vücut ağrısı,
Baş ağrısı,
Üşüme
Yorgunluk
Karın ağrısı
Bazı vakalarda kusma ve ishal de görülebilmektedir.
Klinik Tanımlama:
Başka bir nedene bağlanamayan ateş(>38 0C) ve aşağıdakilerden biri:
-Yaygın vücut ağrısı
-Boğaz ağrısı
-Baş ağrısı
-Burun akıntısı
-Öksürük
-Solunum güçlüğü ile seyreden enfeksiyon bulguları
Hastalığın en büyük tehlikesi hızlı yayılabilmesi ve bağışıklık sisteminde yetmezlik olan veya kronik hastalığı olanlara hastalığın çabuk ulaşabilmesidir.
Riskli gruplar:
5 yaş altı özellikle de 2 yaş altı çocuklar
6 ay-24 yaş arası kişiler (özellikle kilolu olanlar)
Hamileler
Şu hastalıklara sahip olanlar:
Astım
Kronik akciğer hastalığı (bronşit ,KOAH)
Nörolojik hastalar (Gelişme geriliği, havale geçiren…vb)
Kalp hastaları
Lösemi hastaları
Şeker hastaları
Karaciğer ve böbrek hastalığı olanlar
Bağışıklık sisteminde yetmezlik olanlar
Kortizon vb kullananlar
Domuz gribinin ölümcül olmasının nedeni solunum yetmezliğidir.
Önlem: Akciğerleri güçlendirmek.
Sağlıklı ve güçlü akciğerler için,
Kesinlikle sigara içmeyin
Haftada en az bir kez kırmızı et,
Haftada 3-4 kez beyaz et tüketin
Meyve sebze ağırlıklı beslenin
Bol sıvı tüketin
Düzenli spor yapın
Günde en az 7 saat uyuyun
Domuz gribi, vücuda girip solunum hücrelerinde hasar oluşturur. Akciğerlerde zatürreye neden olabilir. Solunum yetmezliği yapar.
Hastalık belirtileri varsa ne yapmalıyım?
Evde kalın
Dışarı çıkmak zorunda iseniz maske takın.
Diğer insanlarla yakın temastan kaçının
Şu anki salgında çoğu insan tıbbi yardım almadan iyileşebilmektedir
Dinlenin, iyi beslenin, iyi uyuyun
Hafif grip belirtileri varsa hastaneye başvurmalı mıyım?
Hayır, en az bir gün süre ile evde kalın, dinlenin
Ateşiniz düşene kadar işe ya da okula gitmeyin
Ateş düşürücü almadan ateşin olmadığı bir günün ardından iş ya da okul yaşamına geri dönebilirsiniz
Erişkinde hastaneye başvuru gereken durumlar
Solunum Sıkıntısı
Göğüs kafesi ve karında şiddetli ağrı veya basınç
Sık Sık Nefes Alıp Verme
Bilinç Bulanıklığı
Aşırı İshal Ve Kusma
Aşırı Halsizlik
Hastalığın tedavisi için ilaç var mı?
Evet, doktor kontrolünde kullanılabilecek ilaçlar mevcuttur.
Doktor tarafından önerilmedikçe, reçetesiz olarak kullanılmamalıdır.
Mevsimsel Grip ve Domuz Gribi
>65 Yaş Hastaneye yatış Ölüm
Mevsimsel grip %60 %90
2009 H1N1 %5 %8
Türkiye’ de son durum
“Pandemik gripten kaybedilen vatandaşlarımızın sayısı 60 olmuştur.
Halen pandemik grip sebebiyle hastanelerde yatan hasta sayısı 202’dir.
Bunların 40’ının takip ve tedavisi yoğun bakımlarda sürdürülmektedir.
11 hasta solunum cihazına bağlı olarak takip edilmektedir.
Çocukta muhtemel sorunlar
Solunum sıkıntısı
Besin ve sıvı kaybı
Zatürre
Çocuklarda risk
2 yaşından küçük bebeklerde daha ağır seyredebilir.
Vücut dengeleri daha çabuk bozulabilir.
Bağışıklık sistemleri tam hazır değildir.
Bebek ve çocukların korunması
Ellerinizi bol su ve sabunla yıkayın
Bebeğinizle ilgilenirken bebeğinizin yüzüne doğru öksürüp hapşırmayınız.
Hasta iseniz mutlaka maske kullanınız ve bebeğinizin öpülmesine engel olun.
Çocuğumun hafif grip belirtileri varsa ne yapmalıyım?
Evde kalın
Ateşi olursa ateş düşürücü ilaç kullanın
İyi beslenmesi ve uyumasına yardımcı olun
Diğer insanlarla temasını önleyin
Çocukta hastaneye başvuru gerektiren durumlar:
Hızlı veya zor nefes alma
Vücutta solgunluk ya da morarma
Beslenememe, yeterli sıvı alamama
Uyarılara cevapta azalma ve uykuya meyil
Aşırı huzursuzluk
Ateşle beraber döküntü görülmesi
Grip benzeri bulgular düzelirken yeniden ateş ve şiddetli öksürüğün başlaması
Emziren anne
Hasta olsanız bile emzirmeyi kesmeyiniz.
Eğer emziremeyecek kadar hastaysanız, pompa ile sütünüzü bir biberona sağıp bebeğinize verilmesini sağlayınız.
Doktor tarafından tavsiye edilen antiviral grip ilacı kullanan anneler bebeklerini emzirmeye devam edebilirler.
Hasta bebeği emzirmek:
Hasta olan bebeğiniz için yapabileceğiniz en faydalı şeylerden biri onu emzirmeye devam etmektir.
Bebekler hasta oldukları zaman, daha çok sıvıya ihtiyaç duyarlar.
Anne sütü diğer sıvı gıdalardan çok daha faydalıdır.
Eğer bebeğiniz ememeyecek kadar hasta ise sütünüzü damlalık kullanarak vermeyi deneyiniz.
Tamiflu(Oseltamivir)
1 yaşın üzerindeki çocuklarda tedavi ve profilakside kullanılabilir
Gebelikte C grubu
Kimler Aşılanacak? (Öncelikle)
Hamileler
6 aylıktan küçük bebeklerle yaşayan veya bakanlar
Sağlık çalışanları ve acil servis tıbbi personeli
6 ay-24 yaş arası olanlar
Kronik hastalığı olan 25-64 yaş
Aşılama
Gebelik ve emzirme aşılamaya engel değil
Mevsimsel influenza ve diğer inaktif aşılarla birlikte uygulanabilir
6 ay- 9 yaş arasına 2 doz(en az 3 hafta ara ile)
10 yaş ve üzeri tek doz
Sağlık çalışanlarının aşılanması hem kendilerini hem de hastaları korur
Kimlere Aşı Yapılmamalı?
Daha önce Guillain-Barre Sendromu geçirenler
Yumurta alerjisi
Daha önce aşıya karşı ciddi reaksiyon
Ciddi hastalık durumu
6 aydan küçük bebeklere (Ciddi salgınlarda yapılabilir)
Aşının Yan Etkileri (Hafif ve 1-2 Günde Geçer)
Aşı uygulanan yerde kızarıklık, hassasiyet ya da şişlik
Baş ağrısı
Kas ve eklem ağrısı
Ateş
Mide bulantısı
Terleme artışı
Üşüme-titreme
Kasık, koltuk altı ve boyun lenf bezlerinde şişlik
Aspirinin Yan Etkileri
Doza bağımlı olarak mide kanaması
Ülser
Çınlama
Baş dönmesi
Geçici işitme kaybı
Kanama bozukluğu
Nadiren akyuvar azalması
Ayrıca nadir vakalarda aşırı duyarlık reaksiyonları olarak
kaşıntı, ürtiker, angionörotik ödem, astma ve anaflaksi görülebilir.
Sansasyonel haberler
Aşı kısırlık yapar-YANLIŞ
Aşı Guillian Barre Hastalığı yapar- Yüzbinde bir olasılık artışı
Ölüm- Her türlü kimyasal madde, ilaç, bitkisel karışımda olan riskten fazla riski yok
Hastalıktan Korunma
El Temizliği
Ellerinizi bol sabun ve suyla yıkayın.
Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra.
Yıkama 15-20 saniye sürmelidir.
El dezenfektanları: Su ve sabuna ulaşılamayan yerlerde (sokakta toplu taşıma araçlarında, bankamatiklerde vb.) kullanılabilir.
Tokalaşmaktan ve yakın temastan kaçının.
Öneriler:
Bulunduğunuz mekanı sık sık havalandırın,
Kalabalık mekanlardan(sinema,tiyatro vb.) mümkün oldukça uzak durun,
Hijyenik koşullarından emin olmadığınız yerlerde yemek yemeyin,
Meyve ve sebzeleri bol su ile yıkayın,mümkünse 10 dk kadar sirkeli suda bekletiniz.
İyi uyuyun, stresten kaçının, bol sıvı alın
Havuz sularıyla bulaşma olmaz.
Elleriniz kirli ise ağzınıza,burnunuza,yüzünüze sürmeyin.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek için bol sebze ve meyve tüketin, dengeli beslenin.
Evde: Masalar, kapı kolları, banyo yüzeyleri, mutfak tezgahı, oyuncakların günlük temizlikte kullanılan deterjanlarla temizlenmesi yeterlidir.
İş ortamında: Masa, sandalye, ofis eşyaları
Evde Hasta Bakımı Sırasında:
Hasta kişinin odası ayrılmalıdır. Kapısı kapalı olmalıdır.
Hasta kişi ile 6 adımdan yakın mesafede bulunulmamalıdır.
Bulunmak zorunda iseniz maske kullanmalısınız.
Maske olarak önerilen maske tipi N95 veya ameliyat maskesi- medikal marketlerde bulunur
Maske tek kullanım sonrası değiştirilmelidir (En azından günlük)
Evi sık sık havalandırmalısınız.
Hastalara ait çarşaf, çamaşır, havlu ve kap-kacağın ayrı olarak yıkanmasına gerek yoktur.
Bu çarşaflar dıştan içe toplanmalı savurulmadan çamaşır makinesine konulmalıdır.
Çamaşırların elle teması sonrası eller sabunlu su ile yıkanmalıdır.
Hastaya ait kap kacak ya bulaşık makinesinde ya da elde deterjan kullanılarak yıkanmalıdır.
Hasta kişiler, belirtilerin başlamasından 1 gün öncesi ve 7 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdırlar.
Çamaşır Temizliği ve Atıklar:
Kullanılan kağıt mendiller atılmalı ve bunlarla temas eden kişiler ellerini su ve sabunla yıkamalıdır.
Yüzeylerin temizliği:
Özellikle yatak kenarları , banyo zemini, çocuk oyuncakları sık sık temizlenmelidir
Yıkanabilir ürünleri yıkamak önerilir
Sağlık Bakanlığının oluşturduğu SABİM 184 no’lu telefon hattı ile konu ile ilgili her türlü bilgi ve destek (24 saat/haftada 7 gün) vermektedir.
