Türk Amerikan Dernekleri Asamblesi olarak Türkiye’de çeşitli temaslarda bulunacaksınız. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile de görüşeceksiniz. Yapacağınız görüşmelerde talepleriniz neler olacak?

Amerika’da yarım milyon Türk kökenli Amerikan vatandaşı yaşıyor. Türk Amerikan Dernekleri Asamblesi, Türklerin kurduğu 60’a yakın derneğin birleştiği kar amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütü.

Türkiye'ye gelme amacımız, devletin, ekonominin, sporun önemli isimleriyle biraraya gelerek mesajlar vermek. Bizler için Türkiye'nin imajı ve uluslararası arenadaki gücü çok önemli.

Türkiye'nin duruşunun güçlenmesi için yapılması gerekenler konusunda görüş alışverişinde bulunmak amacıyla burada bulunuyoruz.

Biz Türkiye'yi, tarihini anlatmak,Türkiye'nin imajının iyi anlaşılmasını sağlamak için çalışıyoruz. Türkiye'ye karşı bir karalama olduğunda da sonuna dek savaşıyoruz. Örneğin Amerikan Kongresi’nde Türkiye aleyhinde bir yasa tasarısı gündeme gelirse, canımızı dişimize takarak savaşırız.

ABD’den bakıldığında Türkiye algısı nasıl, ABD ve Türkiye arasındaki ilişkiler özellikle son dönemdeki Türkiye – İsrail gerilimiyle birlikte ne düzeyde?

Türkiye, Amerika için çok önemli bir stratejik ortak. Amerikan yönetimi açısından bakarsak, Türkiye’ye çok önem verildiğini açık bir şekilde görürüz. Başkan Obama'nın Erdoğan'la yaptığı sık telefon görüşmeleri bunun açık bir göstergesi.

Kongre'ye bakıldığında Türkiye aleyhinde çalışan bir azınlık var. Ama Türkiye’yi destekleyen bir grup da var. Kongre'de en çok destek alan gruplara bakıldığında, başta İsrail grubunu, ikinci sırada Yunan grubunu, üçüncü sırada Ermeni grubunu ve dördüncü sırada Türkiye grubunu göreceksiniz.

Türk Amerikan Dostluk Grubu şu anda Kongre’de kaç üyeye sahip?

Türk Amerikan Dostluk Grubu ise 127 üyesi bulunan bir grup. Çalışmalarımız bu hızda giderse, bir iki yıl içerisinde 150 üyeye ulaşarak 1. veya 2. sırada Kongre'de en çok destek alan gruplar arasında yer alacağız.

10 sene öncesine bakıldığında, Türkiye'yi destekleyen çok az üye vardı. Bu verilere dayanarak kısa zamanda Türkiye grubuna olan desteğin daha da artacağını düşünüyoruz.

Dostluk Grubu'ndan bahsederken diğer 3 grubu saydınız 1. sırada İsrail grubu yer alıyor. İsrail-Türkiye ilişkileri son dönemde yaşanan gerginik ortada. Ermeni grubunun da Kongre'de Türkiye aleyhinde en çok çalışmayı yapan grup olduğunu biliyoruz. Bu aşamada Kongre'de ne gibi zorluklarla karşılaşıyorsunuz?

Mavi Marmara krizinden bu yana, İsrail'le ilişkilerde bir soğukluk olduğu açık. Fakat İsrail grubundan farklı sesler yükseliyor. Lieberman gibi çok uç görüşte olanların yanı sıra, Türkiye’den özür dilenmesini isteyen gruplar da var.

Hatta bunlar Lieberman grubundan daha büyük. Yani bugün İsrail tamamen Türkiye karşıtıdır demek yanlış olur.

Biz de bu aşamada Amerika’da yaşayan Türk toplumu olarak Yahudi toplumuna, devletler arasında yaşanan gerilimin iki toplum arasındaki ilişkileri etkilememesi gerektiğini ve hükümetlerin geçici olduğu mesajını veriyoruz.

Ermeni Lobisi’ne dönersek her yıl Kongre'de gündeme gelen soykırım konusuna siz birebir tanık oluyorsunuz. Ermeni Lobisi'nin yeni bir tasarı hazırladığına dair söylentiler var. Bu konuda neler söylemek istersiniz? Ermeni Lobisi’nin son faaliyetleri sizi zor durumda bırakacak mı?

Kongre’de her yıl sunulan ‘Ermeni Soykırım Tasarısı’ Türkiye’de de ciddi yankı buluyor ve her yıl yoğun bir diplomasi trafiği yürütülüyor. Şu anda Ermeni Lobisi’nin yeni bir yasa tasarısı var. Bu verildi ve kanun olma yolundaki kilometre taşlarını geçemeye başladı.

Ama aynı nitelikte daha önce gündeme gelen tasarılar Kongre'den geçemedi. Mavi Marmara krizinden sonra Yahudi Lobisi bizlere yardım etmeyebilir, buradan gelecek destek konusunda fire verme olasığımız oldukça yüksek. Öte yandan Türk toplumu da uyandı ve destek arttı. Washington DC'de kamp kurduk denebilir.

Geçen mart ayında, ikişerli üçerli guplar halinde Kongre üyelerinin ofislerine gittik ve kendimizi anlatarak, özellikle bazı üyelerin seçim bölgerindeki bazı isimlerle iletişme geçerek, biz de baskı oluşturduk.

En son gerçekleşen oylamaya gelecek olursak, Kongre'deki, "soykırım" oylamasında 23'e 22 kaybettik. Önceki yıllara bakıldığında, 40-2, 38-55 gibi sonuçlarla kaybederdik şimdi ise durum başa baş, bunu altını özellikle çizmek gerekir.

Bu yıl oylama süreci yine zorlu geçecek gibi...

Ermeni Lobisi’nin yeni hazırlıkları var mı?

Ermeni Lobisi taktik değiştirdi. Haziran ayında tam 6 tane yasa tasarısı verdiler. Öncesinde hep yılda bir olurdu bu. Hatta 2 yılda bir olurdu. Yasa tasarısı hükümetin taşlarını aşa aşa yoluna devam ederken 18 ay geçtikten sonra, oylamada biz yenerdik veya hiçbir zaman oylama aşamasına gelmezdik.

Başkana baskı yapılarak konu kapanır ve oylamada lehimize bir sonuç çıkardı. Yani Ermeniler önceleri sadece sözde soykırım hakkında tasarı verirlerdi. Bu konuda bizimde stratejimiz belliydi ve biz de onların nasıl üstesinden geleceğimizi biliyorduk.

Ama bu sefer, dini tolerans, Kiliseler gibi konuları da önümüze getirerek bizi biraz şaşırttılar. Şimdi artık direkt “soykırım” kelimesini kullanmıyorlar.

Adım adım kabul ettirerek mi tasarıyı geçirmeyi planlıyorlar?

Sindirerek adım adım kabul ettirerek. Yeni amaçları şu: öncelikle soykırımın tarifini yapacaklar.

Ciddi bir stratejik savaş yürütüyorsunuz yani...

Evet çok ciddi bir stratejik savaş; Ermeni grubu "soykırım" lafını geçiremiyor, tasarıların içine farklı tabirler ekledi. Ermeniler hakikaten bu işi ciddiyetle yapıyorlar. Bir tasarı veriyorlar ve bunu sonuna kadar takip ediyorlar, bizimde aynı ciddiyetle olaya yaklaşmamız gerekiyor. Şimdi bu sadece Amerika'da bulunan yarım milyon Türk kökenli Amerikalılın işi değil. Türkiye’nin de burada çok ciddi desteğine ihtiyacımız var.

Bu noktada Barack Obama’nın tavrı nasıl?

Ermeni tezlerini seçmilerde destekleyerek oy kazanmaya çalışan Obama, başkan olduktan sonra Türkiye'yi kaybetmeyi göze alamadı. ABD'de birçok politikacı Ermenilere sadece seçilirken destek veriyor sonrasında durum değişiyor. Obama da buna uyacaktır.

Obama, Ermeni tezlerini duyarak büyüdüğü için onlara yakın. Bizim tezlerimizi bilmiyor fakat Türkiye'nin öneminin farkında.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve diğer isimlerle gerçekleştirdiğiniz temaslarda somut talepleriniz neler olacak?

Taleplerimizi kısa orta ve uzun vade de istekler olarak sınıflandırmamız gerekiyor. Kısa vadede aldığımız maddi desteği arttırmayı arzuluyoruz. Ayrıca bize verilecek bilgiler de çok önemli.

Mesela Türk Tarih Kurumu’nun yayınları ve çevirilerinin bize daha rahat ulaşması sağlanabilir. Araştırmaların kesinlikle İngilizceye çevirilmesi gerekir. Orta vadede ise birkaç üniversite seçilmeli ve bu üniversitelerde Türk-Ermeni olayı araştırmalı. Uzun vadede konunun araştırılması bilimsel platformlar oluşturulmasını talep ediyoruz.

Gözde DEMİREL - Pelin ERYİĞİT      ntvmsnbc