Türkiye Mavi Marmara saldırısı ve 9 kişinin öldürülmesi konusunda İsrail’den en kısa zamanda yanıt bekliyor. Türkiye’nin beklediği yanıt, İsrail’in özür dilemesi, hayatını kaybedenlerin ailelerine tazminat ödemesi ve diğer zararları da tazmin etmesi.

Bu konuda herhangi bir süre vermeyen Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Türkiye’nin çok fazla beklemeyeceğini de ekliyorlar. Türkiye, İsrail’in bir Türk gemisine uluslararası sularda saldırıp, 9 kişiyi öldürmesinin siyasi değil, hukuki bir olay olduğunu söylüyor.

Türk-İsrail ilişkilerinin geleceği de İsrail’in bu iki koşulu yerine getirip getirmemesine bağlı. Eğer İsrail özür dilemez ve tazminat ödemezse, iki ülke ilişkileri düzelmeyecek. Bu iki koşulun yerine getirilmesi durumunda da ilişkilerin seyrini süreç belirleyecek.

İSRAİL KABUL ETMEZ İSE, KRİZ UZUN YILLAR SÜRER
Bu noktada top şimdi İsrail’de. Eğer İsrail Türkiye ile her türlü ilişkiyi yeniden kurmak niyetindeyse şartları kabul edecek. Aksi halde uzun yıllar bu kriz sürecek. Türkiye’nin bu konudaki tavrı net.

TÜRKİYE İSTEĞİNDE HAKLI
Bu tavrın bir yanı siyasi olmakla birlikte, diğer yanında uluslararası hukuk ve devlet olmanın gerekliliği yatıyor. Türkiye İsrail’den bu şartları yerine getirilmesi konusunda ısrar etmekte haklı, çünkü bir devlet hem kendi egemenliğini hem de vatandaşının can ve malını korumak zorunda. Mavi Marmara’da İsrail’in öncelikle ihlal ettiği nokta bu.

Bu konunun Gazze ablukası, İsrail’in Filistinlilere yaptığı eziyet, Mavi Marmara Gemisi’ne izin verilip verilmemesi ya da gemideki insanların siyasi nitelikleri ile ilişkisi yok. Bunlar önemli ama Türkiye taleplerine bu konuları karıştırmıyor ve öncelikle bir devlet olarak özür bekliyor. Tabii ki diğer konuların da peşini bırakmıyor.

TÜRKİYE'NİN TEPKİSİ ARAP ÜLKELERİ GİBİ OLMAZ
Durum ciddi ve nazik. Tarih boyunca inişli çıkışlı bir seyir izleyen Türkiye-İsrail ilişkileri bu kez derinden yaralanacak gibi görünüyor. Bu durumu düzeltmek İsrail’e düşüyor. Çünkü bu kez olanlar başka dönemlere benzemiyor.

Türkiye-İsrail arasında ilk kez böyle bir şey oluyor. Ayrıca, Türkiye’nin tepkisinin Arap ülkelerinki gibi olmayacağı da biliniyor.

Son bir not: Türkiye İsrail’i ilelebet beklemeyecek.

Mete Çubukçu - NTV