Başkonsolos Süleymanov, takvim üzerindeki 26 Şubat tarihi, 1992 yılından itibaren Azerbaycanlılar için artık sıradan bir gün değil. Bu tarih, aynı zamanda sadece Azerbaycanlılar için değil, insanlık onuru taşıyan her bir duyarlı toplum bireyi açısından da derin bir acı ve vahşete işaret etmektedir. Azerbaycan halkı eski çağlardan itibaren devletleşme ve toplum olarak ayakta kalma adına tarihin çeşitli dönemlerinde çok sayıda onurlu mücadeleler vermiştir. Nitekim 1980`lerin sonuna doğru Azerbaycan Cumhuriyeti`nin bir parçası olan Dağlık Karabağ bölgesine yönelik Ermenistan devletinin doğrudan saldırgan ve bölücü faaliyetleri sonucu başlayan çatışmalar ve halen ülke topraklarının %20`lik bölümünde devam eden işgal durumuna karşın Azerbaycan halkının kendi davasından bir adım bile geri çekilmeden sergilediği tavır, tarihin uzun akışında daha önceler vermiş olduğu bu onurlu mücadelelerden sadece biriydi. Beşer tarihi 20.yüzyıldan 21. yüzyıla geçişin eşiğinde iken, tüm uluslararası kamuoyunun gözleri önünde Ermenistan devleti tarafından Azerbaycan Cumhuriyeti`nin ülkesel bütünlüğüne ve egemen haklarına doğrudan saldırı ve şiddet uygulanmış, Hocalı`da yaşanılan vahşet bu sürecin zirve noktası olmuştur.

Hocalı Soykırımı bir insanlık dramıdır. Ermeni milliyetçiliğinin Azerbaycanlılara - Azerbaycan Türklerine yönelik tarihsel kin ve nefretinin yansımalarından sadece bir tanesidir. 25 Şubat 1992 gecesini 26 Şubat`a bağlayan tarihte Ermenistan silahlı güçleri Dağlık Karabağ bölgesinin merkezi olan Hankendi ilinde bulunan eski SSCB`ye  ait 366. motorize alayın desteği ile Hocalı ilçesini işgal etmiş, etnik Azerbaycanlılara yönelik sistematik bir temizleme operasyonu gerçekleştirmiştir. O gece Hocalı`da bulunan yaklaşık yüzlerce sivil vatandaş abluka altına alınarak önce ağır zırhlı silahlardan yoğun saldırılara maruz kalmış, arkasından piyade güçler ilçe merkezine inerek kadın çocuk, yaşlı genç demeden önlerine geleni öldürmüş, işkence uygulamışlardır. Bu olgusal gerçekler o süreci gözlemleyen uluslararası basın temsilcileri ile beraber, operasyon sırasında silahlı güçleri bizzat yöneten Ermenistan eski Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan ve günümüz Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan gibi Ermeni liderlerin müteakip açıklamalarında da tespit edilmiştir.

Hocalı`da yaşanılan vahşetin bilânçosu oldukça ağır. Nerdeyse bir gecede yeryüzünden kaybolan Hocalı`da 613 sivil vatandaş kurşunlanarak ve çeşitli işkencelere maruz kalarak öldürülmüştür. Resmi rakamlara göre o gece Hocalı`da öldürülenler arasında 106 kadın, 83 çocuk bulunuyordu. Sekiz aile tamamen yok edilmiştir. Yirmi beş çocuk hem annesini hem babasını kaybetmiştir. Yüz otuz çocuğun ya annesi ya da babası katliam sırasında öldürülmüştür. Elli altı kişi üzerinde büyük acımasızlıkla işkence uygulandığı tespit edilmiştir.  Bundan başka 487 kişi yaralanmış, 1275 kişi rehin alınmıştır. Yüz elli kişi ile ilgili bu gün bile herhangi bir bilgiye ulaşılamamaktadır. İnsani faktörün yanı sıra Azerbaycan devleti bu operasyon sonucunda büyük çapta maddi hasar görmüş, yapılan tahribat neticesinde Hocalı ilçesi yerleşim yeri olma özelliğini büyük ölçüde yitirmiş ve Azerbaycan toplumunun bu yerleşim mekânındaki tarihsel-kültürel mirası ciddi kayıplarla karşı karşıya kalmıştır.

HYPERLINK "http://justiceforkhojaly.org/site/?p=memorial_rights_society" Memorial Human Rights Society gibi bağımsız uluslararası sivil toplum kuruluşları tarafından şiddetle kınanmıştır.

2011 yılı, başka bir deyişle, Hocalı soykırımının 19. yıldönümü Uluslararası Soykırım Suçlarının Önlenmesi ve Cezalandırılması Konvansiyonu`nun (1951) yürürlüğe girmesinin 60. yılına denk gelmektedir. Bu bakımdan Hocalı gerçeklerinin bir kez daha anlatılması için 2011 yılı tüm Azerbaycan vatandaşları, aynı zamanda ırk, din, dil ve etnik köken farkı gözetmeksizin bu insanlık ayıbı karşısında sorumluluk hissi taşıyan her bir toplum bireyi açısından özel önem taşımaktadır.

Bu bağlamda 26 Şubat 1992 Hocalı Soykırımı`nın uluslararası kamuoyu önünde gerekli düzeyde anlatılması için Azerbaycan Cumhuriyeti devleti ve toplumu tarafından sürdürülen yoğun tanıtım çalışmaları aynı hızla devam ediyor. Bu konudaki girişimlerden en yaygın ve etkili olanı 8 Mayıs 2008 yılında İslam Konferansı Örgütü Diyalog ve İşbirliği Gençler Forumu Genel Koordinatörü Sayın Leyla Aliyeva tarafından başlatılan Uluslararası Bilgilendirme Kampanyası`dır. Hocalıya Adalet, Karabağ`a Özgürlük başlığı taşıyan kampanyanın temel amacı Karabağ savaşlarında ve Hocalı Katliamı`nda mağdur olan insanların acılarını fotoğraf ve diğer etkili görsel araçlar ile uluslararası kamuoyu ile paylaşmak, Azerbaycan`ın tarihsel topraklarına Ermeni saldırılarının gerçek yüzünü anlatmak ve etkili sivil toplum örgütleri ile medyanın dikkatini bu insanlık ayıbına çekerek yaşanılan mağduriyetlere bir an önce son verilmesini sağlamaktır.

Hocalıya Adalet, Karabağ`a Özgürlük kampanyası çerçevesinde isimli internet sitesi oluşturulmuştur. Sitede uluslararası topluma, sivil toplum örgütlerine, insan hakları savunucularına ve bu konuda duyarlı olan tüm diğer uluslararası kurum ve kuruluşlara hitabeden bildiri yayınlanmaktadır. İsteyen tüm ilgililerin söz konusu site üzerinden üyelik başvurusu yaparak Hocalıya Adalet, Karabağ`a Özgürlük kampanyasına katılması hedeflenmektedir.

Derin saygıyla,

Azerbaycan Cumhuriyeti Kars Başkonsolosluğu