Üstad Hüseyin Ensariyan’ın Biyografisi

Hansar şehri asırlardır Âlim, edebi, kabiliyetli ve her zaman yaşayacak olan büyük çehreleri topluma takdim etmiştir. Değerli âlimlerden sayılan, Merhum Ayetullah el-uzma Hüseyin Hansari (r.a),Merhum Ayetullah el-uzma Cemal Hansari (r.a),Merhum Ayetullah el-uzma Seyit Muhammet TakiHansari (r.a),Merhum Ayetullah el-uzma Seyit Ahmet Hansari (r.a) ve İran İslam cumhuriyetinin bu toprağında yetişen binlerce âlim.

Büyük âlim üstat Hüseyin Ensariyan Aban ayı 1323’de bu ilim şehrinde doğdu. Babası Hacı Şeyh ailesine mensuptur. Bu aile, dindar ve tanınmış ailelerden olup değerli âlimleri bu büyük ailede görmek mümkündür. İlim çevrelerinin ve büyük âlimlerin tanıdığı Merhum Ayetullah el-uzma Şeyh Musa Ensariyan (Hansari) (r.a) bunlardan biridir. Merhum imam Humeyni’nin (r.a) şöyle buyurduğu nakledilir: Şia fıkhında en iyi (kitabı salât) namaz kitabı, Merhum Ayetullah Ensarinin kitabıdır.

O değerli âlimden onlarca değerli eser kalmıştır. Merhum Naininin (r.a) derslerinden alınarak yazılan Munyetul-talip bunlardan birisidir. Necef şehrindeki âlimler, Ayetullah el-uzma İsfahani’den sonra onun taklit merciliğine kesin gözüyle bakıyorlardı fakat onun ömrü buna yetmedi ve Merhum Seyitten önce vefat etti.

Üstadın anne tarafından ailesi, o şehrin Mustafavi olarak bilinen seyitlerindendir. Babaannesi emin ve o şehrin tanınmış şahsiyetlerindendi. Necef ve kumdan Hansara gelen âlimler, defalarca onun evine misafir olurlardı.

O büyük şahsiyetlerden bir diğeride Merhum Ayetullah Seyit Hüseyin Alevi Hansari (r.a) idi. Merhum Alevi, Hansarın sayılı müçtehitlerinden olup, Hansar’da üstadın anne tarafından olan akrabalarının yaşadığı üst mahallede cemaat namazı kılar, onun ilminden faydalanan yüzlerce öğrenciye eğitim verirdi. Merhum Alevi, Necefi-Eşref’ten Hansar şehrine döndüğü zaman üstatları onun içtihat makamına yetiştiğini yazılı olarak onaylamışlardı.

Üstadın irtibat içerisinde olduğu ve ahlak derslerine katıldığı büyük şahsiyetlerden bir diğeri de Merhum İlahi Gomşei (r.a) idi. Aile terbiyesi ve ahlak üstatları gibi etkenler üstadın liseden sonra Merhum İlahi Gomşei ile yaptığı meşveret ve danışmadan sonra (talebe olmasına) medrese eğitimine başlamasına sebep olmuştur.

Üstat, Tahran ve Kum medreseleri olmak üzere iki medresede ilim eğitimi almış, Arapça gramer eğitimini (sarf ve nahiv) Tahran’da tamamladıktan sonra, Lorzade camisinde, Merhum Burhan’dan sonra orada imamlık yapan, Hz. Ayetullah Mirza Ali Felsefi’denMealimu-l Usul kitabını özel olarak ders vermesini ister.

Merhum Ayetullah el-uzmaHoi’nin yazılı olarak içtihadını onayladığı o büyük âlim üstadın bu isteğini kabul eder. Lüme-teyn (Şianın iki büyük fıkıh kitabı) ve Mealim’i bitirdikten sonra, eğitimine Kum’da devam etmesi için Ayetullah Felsefi’den izin ister, Ayetullah Felsefi, üstadı Kum’a gitmesi için teşvik ettikten sonra şefkatle bağrına basar, kendisinden nasihat isteyen üstada Peygamber efendimizin (s.a.a) şu hadisini hediye olarak söyler: وَمَنْكاَنَللهِكاَنَاللهُلَهُ Kim Allah için çaba harcarsa Allah ona yeter.

O gün’den sonra Allah ile olmak için gayret ettim ve onun, yaşamımın her anında benimle olduğunu gördüm. Evet, kim Allah ile olursa, Allah da onunla olur.

Üstat, Tahran’da olduğu gibi Kum medreselerinde de büyük şahsiyetlerle irtibat içerisinde olmaya gayret etmiş ve Hacı Şeyh Abbas Tahrani (r.a) gibi büyük âlimlerin bereketli ilimlerinden faydalanmıştır. Aynı şekilde Merhum Hacı Ağa Hüseyin Fatımi’nin (r.a) ahlak derslerine katılan üstat şöyle buyuruyor: Ayetullah Fatımi’nin ahlak derslerinin çoğu, o merhumun ve talebelerin gözyaşları içinde devam ederdi. Daha sonraları üstat, Merhum Ayetullah Hacı Şeyh Abbas Tahrani’nin (r.a) eliyle mukaddes ruhani elbisesini (cübbe) giyme şerefine nail olur ve dini eğitimini bu şekilde devam eder.

Resail, Mekasib ve Kifaye’de (fıkıh ve usul alanındaki ders kitapları) Ayetullah İtimat, Ayetullah el-uzma Fazıl Lenkerani, Ayetullah Salihi Necef abadi ve Ayetullah Sanii gibi büyük âlimlerin derslerine katılır.

Üstat, eğitiminin yüksek düzeydeki derslerini bitirdikten sonra, fıkıh ve usul ilminin burhan ve delil getirilerek (istidlalli) öğretilen ve terim olarak harici ders dedikleri düzeye ulaşır ve bu aşamada, Merhum Ayetullah Hacı Seyit Muhammet Muhakkik Damat (r.a),Ayetullah Muntazıri, Merhum Ayetullah Hacı Şeyh Ebulfazl Necefi Hansari’nin (r.a) ve bilhassa, uzun bir süre Merhum Ayetullah el-uzma Hacı Mirza Haşim Amuli’nin (r.a) derslerine katılır.

Uzun yıllar Merhum Ayetullah el-uzma Hacı Mirza Haşim Amuli’nin (r.a) derslerine katılmasının sonucu Merhumun fıkıh ve usul derslerini kaleme alması olmuştur.

Üstat, hikmet ilminde (felsefe, kelam) Ayetullah Gilani’nin Meani, Beyan’da (fesahat, belagat) Hüccetul-İslam vel-Müslimin Cevadi’nin Tahran’daki derslerine katılmıştır.

Şunu belirtmek gerekir ki üstadın, ilim öğrenme yolunda gösterdiği olağanüstü gayreti, onun Merhum Ayetullah el-uzma Milani, (r.a) Merhum Ayetullah el-uzma Ahund Hamadani, (r.a) Merhum Ayetullah Komrei,(r.a) Merhum Ayetullah el-uzma Gülpayigani,(r.a) Merhum Ayetullah el-uzma Hacı Seyit Ahmet Hansari,(r.a) Merhum Ayetullah el-uzma Maraşi Necefi,(r.a) ve Merhum Ayetullah el-uzma İmam Humeyni (r.a) gibi büyük taklit mercileri (müçtehitler) tarafından ilim ve tedris izni almasına sebep olmuştur.

Büyük üstatların ilimlerinden istifade ederek İslami ilimler ve medrese eğitiminin en son aşamasına gelen üstat, istemeyerek de olsa Tahran’a gitmiş ve dini eğitim gören birisi için en önemli hedef olan araştırma, telif ve İslami ilimlerin tebliğine yönelmiştir. Ve otuz yıldan fazla bir süredir Tahran’da bu ilahi vazifeye amel etmektedir.

Dört bin tane konuşma kaseti, seksen cilde yakın, kırk değişik konuda yazılmış kitap, Tahran’da zorunlu olarak kaldığı süre içerisinde elde ettiği eserleridir.

Kaynak: www.erfan.ir/turkish