Çalışmanın sahibi Einat Levi, raporla ilgili yaptığı açıklamada; Fas - İsrail ilişkileriyle ilgili dikkat çekici tespitlerde bulundu.

 

Levi, İsrail ile Fas arasındaki mevcut işbirliğinin geniş ve karşılıklı çıkarları güçlü ve dayanıklı olduğunu söyledi.

 

Fas- İsrail ilişkilerini tarihi bir zemine de oturtan Einat Levi, Fas-İsrail işbirliğinin iki bin yıldan uzun bir süredir devam eden Yahudi-Fas ilişkilerine dayandığını vurguladı.

 

Levi, Fas ile İsrail arasında diplomatik ilişkilerin olmamasına rağmen Fas topraklarında yaşayan Yahudilerin olduğunu ve her yıl birçok İsraillinin Fas'ı ziyaret ettiğine dikkat çekti.

 

Bölgesel Dış Politikalar Enstitüsü'nden Einat Levi, Fas-İsrail ilişkileriyle ilgili şu değerlendirmede bulundu:

 

"Bugün İsrail'de yaklaşık bir milyon Faslı Yahudi yaşıyor. On binlerce İsrailli, her yıl diğer Arap ve İslam ülkelerini turizm, ticaret veya akraba ilişkileri çerçevesinde ziyaret ediyor. 1960'ların başında geliştirilen güvenlik işbirliği, bu güne kadar devam ediyor. Bu iki konu gerçek bir ortaklık hissi yaratıyor ve iki taraf arasında derin karşılıklı güveni pekiştiriyor."

 

Levi, açıklamasında dikkat çekici bir bilgiyi de paylaşıyor.

 

1963 yılında İsrail İstihbarat Teşkilatı MOSSAD’ın Fas'ta resmi olarak temsil edildiğini belirtiyor.

 

Levi, İsrail ile Fas arasındaki ilişkilerin nasıl başladığına dair de açıklamalarda bulundu.

 

Levi, Ocak 1961'de göçmenlerin bulunduğu geminin batması sonrası Yahudi göçünü düzenleme çerçevesinde İsrail ile Fas arasındaki ilişkilerin başladığını söyledi.

 

İsrail ile Fas arasında karşılıklı ve şaşırtıcı ilişkiler olduğunun altını çizen Levi, Turizm alanında, Fas'a her yıl yaklaşık 45 bin İsraillinin gittiğini, İsrail'i ise 35 bin Faslının ziyaret ettiğini ifade etti.

 

Levi, İsrail ile Fas arasında tarımsal konularda da işbirliği olduğunu vurguluyor.

 

Fas'ın İsrail'e sardalya ve yağ gibi ürünler ihraç ettiğini söyleyen Levi, Fas'ın İsrail’den tarımsal sulama teknolojisinden faydalandığının altını çizdi.

 

1976 yılında dönemin Fas Kralı 2. Hasan, Siyonist İsrail ile Mısır arasında diyaloğu güçlendirmek için girişimde bulunmuştu.

 

Fas Kralı 2. Hasan İsrail Başbakanı Yitzhak Rabin'i ağırlayarak İsrail’le ilişkilerde önemli bir adım atmıştı.

 

Ziyaretten bir yıl sonra ise Fas, İsrail ve Mısır dışişleri bakanları arasında, Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın Siyonist İsrail ziyaretinin önünü açan gizli bir ziyarete ev sahipliği yapmıştı.

 

Fas, 1990'ların başında imzalanan Oslo Anlaşmasını desteklediğini ilan etmişti. İzak Rabin ve Şimon Peres, Eylül 1993'te Washington'da imzalanan Oslo Anlaşması imza töreni dönüşü Fas'ı ziyaret etmişti.