İran’ın nükleer programı ile ilgili olarak kalıcı bir anlaşmanın imzalanmasını öngören görüşmeler, dün Avusturya’nın başkenti Viyana’da başladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ve Almanya’nın oluşturduğu P5+1 ile görüşmelerin başladığı gün Tahran, Rusya ile petrol sevkıyatı konusunda görüştüğünü açıkladı.

İkinci Buşehr Yolda

İran’ın Moskova Büyükelçisi Mehdi Sanei’nin Rus Kommersant gazetesine yaptığı açıklamalar, görüşmelerin ilk gününe damgasını vurdu. Rusya ile petrol sevkıyatı konusunda görüştüklerini doğrulayan Sanei, Tahran’ın petrol karşılığında Rusya’dan ağır taşıt ve demiryolları mazlemelerinin yanı sıra, ikinci bir nükleer reaktörün yapımı için yardım istediğini kaydetti. Sanei, bu konudaki müzakerelerin, geçtiğimiz eylül ayında İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki görüşmede yapıldığını söyledi. Görüşmenin ardından Ruhani, Batılı ülkelerle nükleer enerji konusunda yaşadıkları ihtilafın çözümü için Rusya’dan yardım istemişti.

Rusya İran’ın Buşehr kentindeki ilk nükleer reaktörünü kurmuştu. Batılı ülkeler ise iki ülkenin bu tür bir anlaşmaya varmasının ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımların delinmesi anlamına geleceğini belirtiyorlar. ABD Başkanı Barack Obama, geçtiğimiz hafta Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile görüşmesinde “yaptırımların etrafından dolananları” uyarmıştı.

Obama Umutlu

Görüşmeler öncesinde İran’ın dini lideri Ali Hamaney, umutsuz olduğunu açıklamıştı. ABD Başkanı Barack Obama ise kalıcı bir anlaşmaya varmanın yarı yarıya şansı olduğunu düşünüyor. İran, Kasım ayında varılan altı aylık geçici anlaşmayla nükleer kapasitesini artırmayı durdurmuş, karşılığında bazı yaptırımlardan geçici olarak muaf tutulmuştu. Bu uzlaşmanın ardından Tahran, Batılı petrol tekelleri başta olmak üzere, önde gelen sermaye çevrelerine İran’da cazip yatırım fırsatları sunarak ABD yönetiminin üzerinde baskı oluşturmaya çalıştı.