İlk konuşmayı yapan Iğdır Ticaret ve Sanayi odası Başkanı Kamil Aslan, “Iğdır az rastlanır coğrafi ve stratejik öneme sahip bir ildir. Üç ülkeye sınırdır. Iğdır’dan yapılan ihracat yıllık 136 milyon dolardır. Orta Anadolu bölgesine kadar en büyük tır filosuna sahiptir. Halklarımız arasında kültür, din, dil birliği vardır. Iğdırlı kağıt üzerinde açık fakat kapalı olan Boralan sınır kapısının bir an önce açılmasını istiyor. Sınır ticaret merkezleri bizim için önemlidir. Fakat iki ülke insanı boralan sınır kapısından faydalanmamaktadır.Serbest ortak sanayi bölgesinin Iğdır’da kurulması 4 ülke insanına katkı sağlayacaktır.” dedi.
Urumiye Ticaret ve Sanayi Madenler odası başkanı Hasan İntizar ise, ”Bizde Boralan sınır kapısının açılmasını arzuluyoruz. Açılması durumunda sınır illerine büyük katkı sağlayacaktır. Bunun yanında sınır bölgesindeki tellerin kaldırılmasını, sınırlardan giriş çıkışların serbest olmasını istiyoruz. ABD kendi sınırında olan ülkelerle 32 milyon dolarlık ticaret yapıyor. Bizse aynı dindeniz bizim aramız da ticaret maalesef çok az. Iğdırlı tüccarlar İranlı tüccarlarla ortak fuarlar düzenlemelidir ” şeklinde konuştu.
İran’ın Solmaz bölgesi milletvekili ve Türkiye İran parlamentolar arası dostluk gurup başkanı Ali Ekber Aghaei de ” Ticaretin karşılıklı olarak artması için buradayız. Sınır ticaretini geliştirmeliyiz. Biz serbest sanayi bölgesinin kurulmasını kabul etmiş durumdayız. En son sözü bakanlar söyleyecektir. Biz 550 kilometrelik sınırımızda bulunan her ilde bir serbest bölgenin kurulmasından yanayız” dedi.
Maku çaldıran Şot milletvekili Süleyman Caferzade ise “Her iki ülkenin bir arada olması iki halkın düşmanlarını üzmüş, dostlarını da sevindirmiştir.Türkiye ile İran arasında din, mezhep, kardeşlik, dostluk, akrabalık bağları vardır. Başbakan Erdoğan’ın her alanda İran’ı destekleyen sözleri, İran’a nükleer santraller ve enerji konusunda sahip çıkması bizleri sevindirmiştir. Kendisine teşekkür ediyorum.İran’ın yaptığı enerji amaçlı nükleer santraller yalnız İran’ın değil bütün İslam aleminindir.Türkiye İran Maku serbest bölge oluşturulması çalışmalarını hızlandırmalıyız.Bu serbest sanayi bölgesinden Iğdır ve Ağrı bölgesinin faydalanacağı şekilde olmalıdır. Bizim düşüncemiz şudur sadece Van bölgesinde değil diğer sınır illerde de olsun diğer illerde faydalansın. Bu konuda Bizim Sanayi Bakanlığının görüşü de budur.Özellikle bu konuda iki ül ilileri gayret sarfetmelidir.” dedi.
Van milletvekili Kayhan Türkmenoğlu, Ağrı Milletvekili Mehmet Hanafi Alır, Abdulkerim Aydemir, Iğdır Milletvekili Ali Güner de İran Türkiye ilişkilerine değinerek serbest bölgenin bir an önce kurulması gerektiği üzerinde durdular. Ali Güner, 1988 yılından beri kağıt üzerinde açık görünen fakat kapalı olan Boralan sınır kapısının bir an önce açılması gerektiğini vurgulayarak, Iğdır bugün tarihi bir günü yaşıyor. İran dünyanın 7 cazip ülkesinden biridir. Kardeşlik bağlarımız daha çok geliştirmeli Serbest sınır bölgesinin Iğdır, İran Nahcıvan’ıda kapsayacak şekilde ele almalıyız“ dedi.
İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Behman Hüseyinpur ise ekonomi ve ticaretin ilişkilerin temel taşını oluşturduğunu belirterek şunları söyledi: ”Bugün Türkiye İran sınırının sıfır noktasına gittik. İncelemelerde bulunduk. Bu görüşmelerin dördüncüsü artık uygulamaya geçmeliyiz.
Tarih boyunca ticaret ilişkilerimiz vardı. Şimdi sınır illerimizde ticareti aktif hale getirmeliyiz. Sınır bölgesi ticarette öncü güç demektir. Öncelikle serbest sanayi bölgesi kuracağız. Bu ortak sanayi bölgesi ile iki ülke insanı kazanacaktır. Biz tarihte yeni bir sayfa açtık, ilk defa Iğdır’a 51 kişilik bir üst düzey heyetle geldik.” dedi.
Batı Azerbaycan Eyaleti planlamadan sorumlu Urumiye Vali yardımcısı İbrahim Haghjou da, her iki ülke ilişkileri bu toplantılarla daha çok gelişecektir. Bu toplantı ile sonuca varacağız” dedi.
Iğdır Valisi Saffet Karahisarlı’da Iğdır ilinin önemine değinerek, şunları söyledi: ”Ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla Sınır Ticaret Merkezinin açılması bizim için ne kadar önemli ise Maku için de o kadar önemlidir. Bugüne kadar Iğdır halkı ve işadamları Boralan Sınır Kapısının bir an önce açılmasını ve iki ülke işadamlarına hizmete sunulmasını arzulamaktadırlar.
Bu kapının açılması bizimde en büyük amacımızdır. Ancak Boralan Sınır Ticaret Merkezinin açılması ikili ilişkilerin ilerlemesinde yeterli olmayacaktır. Bunun yanında iki ülke arasında Sınır Ticaret Merkezi ile birlikte Dilucu Bölgesinde Gümrük Kapısının açılmasını istiyoruz. Dilucu Bölgesinde bulunan Gümrük Müdürlüğü alanımız çok elverişlidir.
Karasu üzerinde bir köprü yapılması halinde Dilucu Gümrüğümüz, Gümrük binalarımız hem Nahcıvan'a hem de İran'a hizmet verecek konumdadır. Hudut kapısının açılması durumunda başta İran, Nahcıvan ve ülkemiz olmak üzere komşu ülkelerin bir araya geleceği kültürlerinin buluştuğu bir sinerji merkezi oluşturacaktır. Karasu nehri üzerine bir köprü yaparak hem Nahcıvan’a hem de İran’a ortak giden bir yol inşa edeceğiz” dedi. Toplantının ardından her iki ülke heyetleri basına kapalı toplantıya geçtiler. Toplantı sonunda sonuç bildirgesi yayınlanacak ortak basın açıklaması yapılacaktır.
yesiligdir.com